نویسنده: عمرخالد
قصاص یکی از احکام کیفری در اسلام است که قرآن آن را مایه
حیات جامعه میداند. تشریع حکم قصاص برای جلوگیری از انتقامهای کور و دور از عدالت است؛ همچنین برای جلوگیری از جرئت
یافتن جنایتکاران در قتل یا ضرب و جرح وضع شده است. حیات سالم اجتماعی در گرو وجود
امنیت و آسایش عمومی و رعایت حقوق و تکالیف متقابل است. حکم قصاص برای محافظت رکن
مهم جامعه یعنی جان افراد در برابر جنایتکاران وضع شده است.
قصاص مقابلهی به مثل در مقابل جنایت عمدی است. اگر انسان بداند که در
صورت کشتن کسی او را خواهند کشت، کسی را نمیکشد و این سبب حیات و
زنده ماندن مردم میشود. چنانکه الله سبحانه وتعالی میفرماید:
﴿وَلَكُمْ
فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ﴾
[بقره: ۱۷۹]
ترجمه: و برای شما در قصاص حیات(زنده گی) است. ای صاحبان خرد! شاید
شما تقوی پیشه کنید.
همچنان الله سبحانه وتعالی در آیت دیگری میفرماید:
﴿يَا
أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصَاصُ فِي الْقَتْلَى ۖ الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ
بِالْعَبْدِ وَالْأُنثَىٰ بِالْأُنثَىٰ﴾
[بقره: ۱۷۸]
ترجمه: ای افرادیکه ایمان آوردهاید! حکم قصاص در
مورد کشته شدهگان بر شما نوشته شده است؛ آزاد در برابر آزاد و برده در
برابر برده و زن در برابر زن.
پس درین جا واضح میگردد که حیات و زندهماندن جامعه در تطبیق احکام و حدود الله سبحانه وتعالی
امکان پذیر است نه؛ قوانین دست ساخته غرب؛ زیرا قانون غرب میگوید: اگر کسی قتل
کرد، شخص دوم را نکشید و نگذارید کسی دیگری کشته شود؛ اما قانون اسلام "قصاصی"
میخواهد که قتل اول نیز صورت نگیرد؛ چون اگر کسی بداند که بعد
از کشتن انسان دیگری کشته میشود، دیگر همان قتل اول هم صورت نمیگیرد. درینجا معلوم گردید که قانون قصاص برای جلوگیری از قتل اول است
و تطبیق حدود الله سبحانه وتعالی است که باعث آمدن نظم و آرامش در جامعه میگردد.
در آخر باید گفت: در موجودیت نظامهای بشری و دستنشانده
در سرزمین ما، امیدی برای اجرای شریعت نیست و برای اینکه از
دست این بینظمی و هرج و مرج در جامعه خلاص شویم، باید فکری
اساسی برای تغییر ساختار نظام در افغانستان بکنیم.